Kademeli zorunlu BES uygulaması resmen başladı peki maaşımızdan ne kadar para kesilecek.

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek Bireysel Emeklilik Sistemi’nde ( BES ) otomatik katılım sürecinin 1 Ocak 2017’den itibaren kademeli bir şekilde başlayacağını açıklamıştı. Düzenlemeye göre ilk aşamada 1000 ve üzeri çalışanı olan özel sektör ve genel veya özel bütçeli idareler (memurlar) 1 Ocak 2017’de. 250-1000 arası çalışanı bulunan özel sektör ise 1 Nisan 2017’de sisteme geçecek.

100 ile 249 çalışanı olan özel sektör, 1 Temmuz 2017’de, belediyeler mahalli idareler ve KİT’ler ise 1 Ocak 2018’den itibaren sisteme dahil olacak. Öte yandan özel sektörde faaliyet gösteren, 10-49 çalışanı olanlar işverenler aracılığıyla 1 Temmuz 2018’den itibaren, 5-9 çalışanı olanlar da 1 Ocak 2019’dan itibaren sisteme girebilecek. Bu şekilde mevcut durumda 14 milyonun üzerinde çalışan sisteme dahil olacak.

10 Ağustos 2016 da Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilen zorunlu BES uygulamasının düşük gelirli çalışanları oldukça zorlayacağını bir kez daha hatırlatmakta fayda var. 45 yaş altında halen çalışanlar ve yeni işe girecek olanların prime esas kazançlarının yüzde 3’ü oranında zorunlu BES kesintisi yapılacak. Kesinti tutarları 49,4 TL ile 322 TL arasında değişecek. Çalışanların 2 ay içinde sistemden cayma hakkı bulunuyor fakat işveren istemediği taktirde sendikasız çalışanların sistemden çıkması fiilen oldukça zor. Sistemin ikinci bir emeklilik olarak lanse edilmesi de gerçeği yansıtmıyor. Asgari ücretin iki katı ücreti olan çalışanın 20 yıl sonraki geliri yaklaşık olarak sadece 160 lira artacak. Dolayısıyla amacın çalışanların yararından çok özel sigorta şirketlerini BES’lemek olduğu anlaşılıyor.

Anayasa’ya aykırı
Bunların yanında zorunlu BES Anayasa’ya da aykırı. Anayasa’nın 60. maddesine göre devlet hiç kimseyi getirisi belirsiz bir özel sigorta programına girmeye zorlayamaz. Ayrıca Anayasa’nın 35’inci maddesine göre mülkiyet hakları kamu yararı için sınırlanabilir ama zorunlu BES’te kamu yararı bulunmuyor.

Dolayısıyla zorunlu BES uygulaması, neoliberal politikalar çerçevesinde devletin sosyal güvenlikten elini ayağını çekmesi, ulus ötesi şirketlere kaynak aktarımından başka bir amaç taşımıyor. Geliri zaten düşük olan ve tasarruf edemeyen çalışanlara zorla tasarruf ettirmenin de çok daha büyük ekonomik ve sosyal problemlere yol açacağını tahmin etmek zor değil.